Een gezond binnenklimaat: meer dan alleen energiezuinig bouwen
Is jouw focus bij bouwprojecten vooral gericht op energiebesparing? Dan loop je het risico dat het binnenklimaat van de woning ondergeschikt raakt aan de energieprestaties. Met steeds warmere zomers wordt het belangrijker om verder te kijken dan alleen isolatie. Een gezond en comfortabel binnenklimaat verdient evenveel aandacht als energiezuinigheid.
De balans tussen energiebesparing en gezond wonen
De huidige bouwregelgeving richt zich sterk op energiezuinigheid, met als gevolg dat woningen steeds beter geïsoleerd worden. "We hebben in Nederland energielabels voor allerlei apparaten en inmiddels ook al jaren voor woningen. Dat is heel goed. Maar er is geen label dat aangeeft hoe gezond de woning is," aldus Jeroen Proemstra, directeur van VELUX Nederland.
Volgens Marcel Vreeken, Public Affairs Manager bij VELUX Nederland, schiet de bouwregelgeving op het gebied van ventilatie en daglichttoetreding vaak tekort: "De daglichteisen zijn er. Maar wat we zien is dat de daglichtoppervlakten steeds kleiner worden om energetische redenen. Een gesloten gevel is beter isolerend dan een open structuur."
Maar juist die open structuur zorgt voor meer daglicht in een ruimte, wat essentieel is voor het welzijn van de bewoners. Hetzelfde geldt voor ventilatie. De huidige minimale eisen in de bouwregelgeving zijn volgens Vreeken "zo laag dat ze eigenlijk beperkend zijn." Hij pleit daarom voor een hoger ambitieniveau, waarbij de minimum eisen twee tot drie keer zo hoog worden gelegd.
Tips voor een warme woning met een lage energierekening:
De uitdaging van oververhitting
Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden, waaronder hittegolven. Onze huidige manier van bouwen is echter nog steeds primair gericht op het binnenhouden van warmte en het buitenhouden van kou. Proemstra legt uit: "Steeds meer krijgen we te maken met het omgekeerde: het gaat tegenwoordig ook steeds meer om de warmte buiten houden en de koelte binnen."
In de praktijk leidt dit vaak tot problemen. Nieuwbouwwoningen worden opgeleverd met hoge energiezuinige ambities, maar tijdens de eerste zomer ervaren bewoners oververhitting. Het gevolg? "Die mensen schaffen een airco aan. Dat was nooit meegenomen in het oorspronkelijke plan en berekening om tot je energiezuinige ambities te komen," aldus Proemstra.
Buitenzonwering: de sleutel tot warmtewering
De oplossing voor oververhitting is eigenlijk heel simpel: "Als je je huis wilt beschermen tegen oververhitting, dus tegen de zon, dan is er maar één manier om dat te doen en dat is het aan de buitenkant oplossen," stelt Proemstra.
VELUX biedt verschillende soorten buitenzonwering voor dakramen:
- Rolluiken: houden ongeveer 95% van de warmte buiten
- Verduisterende zonwering: houdt ongeveer 85% van de warmte tegen
- Lichtdoorlatende buitenzonwering: houdt ongeveer 75% van de warmte tegen
Deze producten zijn beschikbaar in uitvoeringen op zonne-energie, waarbij de batterij wordt opgeladen door zonnecellen. Dit maakt ze ook geschikt voor bestaande woningen.
Natuurlijke ventilatie als slimme koeloplossing
Naast het weren van warmte is ventilatie essentieel voor een gezond binnenklimaat. Marcel Vreeken legt uit hoe het schoorsteeneffect hierbij kan helpen: "Ventilatieve koeling houdt uiteindelijk in dat je een luchtstroom gaat creëren door de woning. Het liefst trek je de koude lucht van buiten door de woning, zodat de omgevingstemperatuur naar beneden gaat."
Dit schoorsteeneffect ontstaat wanneer ramen beneden worden opengezet en een dakraam boven de trapopgang: "Warme lucht stijgt altijd op. Dus dan trek je de koudere lucht van buiten door de woning via het dakraam naar buiten. Het is bewezen dat dit een effectieve manier is om een woning terug te koelen naar een acceptabele temperatuur."
Smarthome technologie voor optimaal comfort
Het hele proces van ventilatie en zonwering kan worden geautomatiseerd met slimme technologie. VELUX biedt hiervoor het VELUX Active systeem, ontwikkeld in samenwerking met Netatmo. Dit systeem gebruikt sensoren die de binnen- en buitentemperatuur meten, evenals de luchtvochtigheid en CO2-niveaus in de woning.
"Zodra de temperatuur buiten lager is dan binnen, dan zal het dakraam opengaan. En zodra de temperatuur buiten weer hoger is dan binnen, zal het dakraam weer gesloten worden," legt Vreeken uit. "En zodra de mensen in de ruimte aanwezig zijn en de CO2-niveaus te hoog worden, dan zal ook het raam weer opengestuurd worden om verse en frisse lucht binnen te halen."
Deze automatisering heeft volgens Vreeken voordelen boven handmatige bediening: "Wij mensen hebben toch de neiging om net iets te laat te ageren en te reageren op een verandering van het klimaat in de woning. Automatisering met sensoren heeft altijd de voorkeur."
De hele keten heeft een rol
Een gezond binnenklimaat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Jeroen Proemstra benadrukt: "De hele keten heeft hier een rol. Wij proberen vanuit VELUX alle relevante partners in de keten hierin mee te nemen."
Hij wijst op de rol van bouwmaterialengroothandels: "Zij spreken dagelijks met de aannemerij, met vakmensen die weer dagelijks spreken met onze gezamenlijke eindklant, de bewoners en de eigenaren van die woningen."
Marcel Vreeken voegt toe dat ventilatie en zonwering te vaak als sluitpost worden behandeld: "Als het een sluitpost is, dan gaan we erover bezuinigen. En dan zorgen we niet voor het optimale binnenklimaat wat de mensen wel verdienen."
Tips voor bouwprofessionals
Als gouden tip voor bouwprofessionals geeft Jeroen Proemstra mee: "Stel jezelf de vraag: hoe zou ik willen wonen? En binnen die vraag: wat zou mij het comfort bieden die ik zelf ook zou willen? En neem dat mee in je advies naar jouw klant."
Marcel Vreeken vult aan: "Wat mag comfort kosten? Wil ik een woning opleveren waarbij de prestaties op energetisch vlak op orde zijn? Wil ik een gebouw neerzetten wat ook wat betreft milieuaspecten op orde is? Maar wil ik uiteindelijk ook een gebouw neerzetten wat voor die mens, de gebruiker, uiteindelijk het maximale comfort gaat bieden?"
Door vanaf het begin rekening te houden met factoren als daglicht, ventilatie en zonwering, worden niet alleen de energieprestaties verbeterd, maar ook het wooncomfort en de gezondheid van de bewoners.
Meer weten over VELUX en hun oplossingen voor een gezond binnenklimaat? Bekijk alle nieuwe praktijkvideo's van VELUX en beluister de volledige podcast via Spotify, en ontdek hoe VELUX jouw bouwproject naar een hoger niveau tilt met een beter resultaat voor de eindklant.